Tkanki ludzkiego ciała są wrażliwe na działanie wysokiej temperatury. Jednak nie zawsze ich wpływ musi być negatywny. Medycyna z powodzeniem używa wysokich energii w celu uzyskania efektów leczniczych czy terapeutycznych.
Elektrochirurgia
Chirurgia chętnie stosuje prąd elektryczny w celu uzyskania znacznie precyzyjniejszych efektów niż przy zastosowaniu skalpela. Wykorzystuje się w tym celu fakt, iż ciało ludzkie jest bardzo dobrym przewodnikiem, który jednak stawia przepływającemu prądowi wysoki opór. Połączenie tych dwóch efektów decyduje o tym, że stosując odpowiednie elektrody jednorazowe można wygenerować duże ilości ciepła w określonej części ciała. Ponieważ ciepło to nie pochodzi z zewnątrz, nie jest przejmowane poprzez kontakt z gorącym narzędziem, a wytwarzane bezpośrednio w tkance dzięki wysokiemu oporowi elektrycznemu, to tak przeprowadzony zabieg cechuje się wysoką precyzją.
Elektrody jednorazowe
W technice monopolarnej konieczna jest elektroda bierna. W zależności od rodzaju zabiegu może ona przybierać bardzo różne formy. W stomatologii może to być pręt, który w trakcie zabiegu pacjent trzyma w dłoni. Natomiast elektrody bierne samoprzylepne jednorazowe umieszcza się na ciele pacjenta na czas zabiegu. Ich duża powierzchnia styku sprawia, że pacjent nie jest narażony na oparzenia. Elektrody bierne nie wymagają jednak zastosowania w technice bipolarnej, gdyż w tym przypadku elektroda aktywna i elektroda bierna są umieszczone bezpośrednio na narzędzi którym operuje chirurg (przypomina ono szczypce lub pincetę).
Co się dzieje z ludzkim ciałem pod wpływem wysokiej temperatury?
Istotna jest szybkość nagrzewania, objętość ogrzewanych tkanek oraz oczywiście finalna temperatura. Temperatura pomiędzy 37 a 40 st. Celsjusza nie generuje odczuwalnych i zauważalnych efektów. Jednak już od 40 st. C zaczyna się tzw. hipertermia. Tkanki ulegają uszkodzeniu oraz pojawia się obrzęk. Jeżeli stan podwyższonej temperatury trwa odpowiednio długo to tkanki mogą ulec trwałemu uszkodzeniu. Kolejną barierą jest granica 60 st. Celsjusza. Komórki obumierają, a zjawisko denaturacji (trwałego uszkodzenia białek) powoduje znaczne kurczenie się tkanek. W 100 st. Celsjusza może nastąpić dalsze skurczenie tkanek w wyniku odparowania wody lub w zależności od parametrów procesu można tkanki przeciąć. W elektrochirurgii głównie wykorzystuje się te dwa zakresy temperatur: 60 oraz 100 st. C.
